HAYATI (1914 – 14 Kasım 19 50)
Doğumu: 13 Nisan 19 14, İstanbul
Ölümü: 14 Kasım 19 50, İstanbul
Galatasaray'da başladığı öğrenimini, babasının atandığı
Ankara'da Gazi İlkokulu ve Ankara Erkek Lisesi'nde sürdürdü. Lise sıralarında
Oktay Rıfat ve Melih Cevdet'le arkadaş oldu. Liseyi bitirince İstanbul'a
dönerek, Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'ne girdi (1932) , ancak yüksek öğrenimini
yarım bıraktı (1935) . 1936'da Ankara'ya döndü ve askere gidinceye dek PTT
Genel Müdürlüğü Telgraf İşleri Reisliği Milletlerarası Nizamlar Bürosunda
memurluk yaptı. Yedek subaylığını tamamlayınca, iki yıl kadar, yine Ankara'da,
Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda çalıştı. 1 Ocak 19 49–15 Haziran 19 50
tarihleri arasında yirmi sekiz sayı süren, on beş günde bir yayımlanan, iki
sayfalık 'Yaprak' dergisini çıkardı. Yaprak dergisi serüvenini
sürdüremeyeceğini anlayınca Ankara'dan ayrılıp İstanbul'a gitti. Gene o yılın
kasım ayı içinde, bir haftalığına geldiği Ankara'da, 10 Kasım 19 50 gecesinde,
yolda, onarım için kazılmış bir çukura düşerek ayağından yaralandı. İstanbul'a
döndükten sonra, bir arkadaşının evindeyken, durumu birdenbire kötüleştiği için
kaldırıldığı Cerrahpaşa Hastanesi'nde, 14 Kasım 19 50 tarihinde beyin kanamasından öldü,
Rumelihisarı Mezarlığı'na gömüldü.
Garip ya da Birinci Yeni denilen akımın öncüsü, kuramcısı.
Yirmi sekiz sayı süren Yaprak serüveni öncesinde, Ankara Erkek Lisesi'nde okul
kooperatifin parasıyla Oktay Rifat ve Melih Cevdet ile birlikte Sesimiz
dergisini çıkarmışlardır. Biçemini belli eden ilk şiirlerini, yine, arkadaşları
Oktay Rifat ve Melih Cevdet ile birlikte Varlık dergisinde yayımladı ve müthiş
bir ilgi gördü. Şiir ve yazıları, Varlık dergisinden başka İnsan, Ses, Gençlik,
Küllük, İnkılapçı Gençlik, Ülkü, Demet, İşte, Aile gibi dergilerde
yayımlanmıştır. İkinci Dünya Savaşına katılmayan ve katılmış kadar etkilenen
Türkiye'de, Türk şiirini bir takım kalıp ve klişelerden, şairanelikten,
yıpranmış benzetmelerden kurtardı, kısa ve basit ama vurucu bir söylem -eda-
geliştirdi. Şiirin bilinen ve kabul gören sınır taşlarını yerinden oynattı.
Yalın bir halk dili kullandı, yergi ve gülmeceden yararlanarak, sıradan yaşantıların
şiirinin de yazılabileceğini gösterdi.
ESERLERİ
Şiir Kitapları;
Garip (1941, Resimli Ay Matbaası)
Vazgeçemediğim (1945, Marmara Yayınevi)
Destan Gibi (1946, Ölmez Eserler Yayını)
Yenisi (1947, İnkılâp Yayınevi)
Karşı (1949, Güney Matbaacılık ve Gazetecilik)
Bütün Şiirleri (1951, Varlık Yayınları)
Hikâye/Şiir;
Nasreddin Hoca Hikâyeleri (1949, Doğan Kardeş Yayınları)
Yazılar;
Nesir Yazıları (1953, Varlık Yayınları)
Edebiyat Dünyamız (1975, Bilgi Yayınları. Hazırlayan: Asım
Bezirci)
Bütün Yazıları (1982, Can Yayınları)
Çeviri;
Bir Kapı Ya Açık Durmalı Ya Kapalı, Alfred de Musset (1943,
Maarif Basımevi)
Barbarine, Alfred de Musset (1944, Maarif Basımevi)
Scapin'in Dolapları, Molière (1944, Maarif Basımevi)
Versailles Tûluatı, Molière (1944, Maarif Basımevi, Azra
Erhat'la birlikte)
Sicilyalı Yahut Resimli Muhabbet, Molière (1944, Maarif
Basımevi)
Tartuffe, Molière (1944, Maarif Basımevi)
Üç Hikâye, Nikolay Gogol (1945, Alaaddin Kıral Basımevi,
Erol Güney'le birlikte)
Turcaret, Alain Rene Lesage (1946, Milli Eğitim Basımevi)
Fransız Şiir Antolojisi, (1947, Varlık Yayınevi)
Hamlet, William Shakespeare (1949, Charles Lamb uyarlaması,
Doğan Kardeş Yayınları)
Venedik Taciri, William Shakespeare (1949, Charles Lamb
uyarlaması, Doğan Kardeş Yayınları)
Saygılı Yosma. Jean-Paul Sartre (1961, Ataç Yayınevi)
Batıdan Şiirler (1963, Yeditepe Yayınları)
Bütün Çeviri Şiirleri (1982, Can Yayınları)
Ah Neydi Benim Gençliğim
Nerede böyle hüzünlenmek o zaman;
İçip içip ağlamak,
Uzaklara dalıp şarkı söylemek;
Hafta sekiz ben eğlentide;
Bugün saz, yarın sinema,
Beğenmedin Aile Bahçesi;
Onu da beğenmedin, parka;
Sevdiğim dillere destan;
Sevdiğim,
Meyil verdiğim;
Ben dizinin dibinde elpençe divan,
Samanlık seyran.
Nerde,
Nerde,
Nerde böyle hüzünlenmek o zaman!
Orhan Veli Kanık
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder